İZMİR - Suriye sınırında, Türkiye hava sahasını ihlâl eden bir Rusya savaş uçağının düşürülmesi sonucu iki ülke arasında yaşanan gerginliğin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in imzaladığı kararlarla ekonomiye yansıması işadamlarını tedirgin etti. İşadamları, Türkiye’ye yönelik yaptırımların ekonomi açısından ciddi sonuçlar doğuracağına dikkat çekti. Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) kasım ayı meclis toplantısının bir numaralı gündem maddesi bu kriz oldu. EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, krizin Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiyi bitirme noktasına getirdiğini, ekonomik ilişkilerin zedelenmesinin iki tarafa da zarar vereceğini söyledi. Rusya’nın turizm, nükleer enerji, bavul ticareti, ithalat ve ihracat hacmiyle çok önemli bir komşu ülke olduğunu ifade eden Yorgancılar, krizin iki ülke arasındaki ticaret rakamlarını doğrudan etkileyecek sonuçlar doğuracağını vurguladı. Meselenin komşuluk ilişkileri çerçevesinde çözülmesini isteyen Yorgancılar, şöyle devam etti: “Rusya ile komşuluğun getirdiği avantajlar var. Vizeler kalkmıştı, rahat bir şekilde gelip gidebiliyorduk. Dolayısıyla şu andaki gerginliğin, daha fazla tırmandırılmadan iki ülke liderleri tarafından çözülmesi için çaba sarfedilmesini istiyoruz. İki devletin, yıllardan beri gelen komşuluk ilişkileriyle bu krizi aşmasını bekliyoruz, çünkü doğalgaz ithalatının yüzde 55’i Rusya’dan geliyor, yani elektrik santrallarımızda kullandığımız doğalgaz Rusya’dan geldiği müddetçe stratejik ortağız.”
‘İLİŞKİLERİN EN AZINDAN ORTA VADEDE GÖZDEN GEÇİRİLİRMESİNİ UMUYORUZ’
EBSO Başkanı Yorgancılar, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri de rakamlarla anlattı. Türkiye’nin toplam 157,6 milyar dolarlık ihracatının yüzde 3,9’unu Rusya’ya, Rusya’nın 496,6 milyar dolarlık ihracatının yüzde 5,1’ini Türkiye’ye yaptığını kaydeden Yorgancılar, “Rusya, Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ilk 10 ülke arasında. İthalat yaptığımız ülkeler arasında ise son beş yıldır ilk sırada yer alıyor. Türkiye’den Rusya’ya yapılan bavul ticareti 8,6 milyar dolar. Müteahhitlik hizmetlerinin 3,9 milyar doları Rusya’ya yapılmaktadır. Rus turistlerden elde edilen döviz, yaklaşık 4 milyar dolar civarında. 2014’te Türkiye, Rus gazına 10 milyar dolar ödedi. Türkiye, Almanya’dan sonra Rusya’nın ikinci doğalgaz müşterisi. Rusya için 'Türk Akımı' projesi önemli. Rusya tarafından Mersin’de inşa edilen Akkuyu Nükleer Santrali’nin maliyeti 20 milyar dolar. Rusya Maliye Bakanı’nın, 'Olayın Türkiye’ye ve Rusya’ya ekonomik etkileri olacak.' sözünün olumsuz yansımalarını çok net bir biçimde göreceğiz ancak bu sözler, işin uzayacağı şeklinde de değerlendiriliyor. Ümit ederiz ki kısa vadede olamasa bile orta vadede ikili ilişkiler yeniden gözden geçirilir.” diye konuştu.
‘OLAYIN BU KADAR TIRMANMASI ENDİŞE VERİCİ’
EBSO Meclis Başkanı Salih Esen de uçak düşürmeden sonra iki ülkenin uzlaşamaması ve olayın savaş ortamına kadar uzanmasının endişe verici olduğunu dile getirdi. Esen, “Yaşananlardan sonra Putin’in, Türkiye’ye yönelik çeşitli alanlarda ekonomik yaptırımları içeren kararnameyi imzalaması ve vize muafiyetinin 1 Ocak itibariyle askıya alınacağının açıklanması, endişelerimizin haklılığına işaret etmektedir. Dostluk ilişkilerini yıllardır başarıyla sürdüren ve ekonomik açıdan birbirine ciddi anlamda katkı sağlayan iki ülkenin bir an önce uzlaşı sağlaması ve gerginliğin sonlanması en büyük temennimizdir.” dedi.
‘SONUÇLAR RUSYA İLE İŞ YAPANLAR AÇISINDAN KÖTÜ OLACAK’
Su ürünleri sektöründe faaliyet gösteren Meclis Üyesi Nedim Anbar ise Rusya ile yaşanan krizden en çok darbe yiyecek sektörlerden birisinin de su ürünleri olduğunu belirtti. Meclis üyelerine, angajman kurallarının nasıl işlediğini anlatan Anbar, şunları söyledi: “Halihazırda sulh angajman kuralının yürürlükte olduğunu biliyorum. Türk Silahlı Kuvvetleri’nde uzun yıllar görev yaptım, angajman kurallarının uygulanması konusunda akademilerde eğitim aldım. Dolayısıyla bu uçağın düşürülmesinin, abesle iştigalden öteye bir iş olmadığını düşünüyorum. Ege Denizi’nde Yunan uçaklarının defalarca sınırlarımızı ihlâl ettiğini, hattâ uçaklarımızı düşürme pozisyonlarına getirdiler ama uçaklar vurulmadı. Keşke Rus uçağı vurulmasaydı, çok yanlış bir karar. Sonuçları, Rusya ile iş yapanlar açısından kötü olacak.”
İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi Uğurtaş da uçağın hangi sebeple düşürüldüğünü sorarak, “Engellemenin o kadar çok yolu vardı ki eğer amaç düşürmek değilse, amaç iki toplumu germek değilse.” ifadelerini kullandı. CİHAN
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.