İçerisinden geçmekte olduğumuz pandemi sürecinde tarım ve gıda sektörünün stratejik değeri ve dünya çapında gıda arz zinciri ile gıda arz güvenliğinin önemi çok daha iyi anlaşıldı ifadeleri ile sözlerine başlayan Mersin Borsa Başkanı Özdemir; Gıda israfı, gıda kaybı ve gıda güvenliği gibi kavramlar günümüzde artık çok daha fazla gündemde kalmaya başladı. Çünkü gıda kayıpları ve israfı, açlık ve yetersiz beslenme ile birlikte küresel sorunlar arasında ilk sırada yer almaktadır.
Günümüzde 850 milyon insan yetersiz beslenme ile mücadele etmektedir. 670 milyondan fazla yetişkin ve 140 milyon genç ise obezite sorunu yaşamaktadır. Dünya nüfusu bugün 7.8 milyar seviyesinde. 2050 yılında ülkemiz nüfusunun 100 milyona ve dünya nüfusunun ise 10 milyar kişiye dayanması beklenmektedir. Dolayısıyla, önümüzdeki 30 yılda dünya gıda talebinde yüzde 60'lık bir artış gereksinimi öngörülmektedir.
Ülkemizde Her Yıl 18.8 Milyon Ton Gıda Çöpe Gidiyor
Bu noktada ilk sorun olarak “gıda kaybı” kavramı kendisini göstermektedir. Birleşmiş milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, hasat sonrası işleme, depolama, taşıma ve dağıtım sürecinde, (başka bir ifade ile ürün tarladan perakendeye varıncaya kadar) üretilen toplam gıdada yüzde 14 kayıp yaşanmaktadır.
Diğer bir önemli konu ise “gıda israfı” olarak ortaya çıkmaktadır. Bu süreç de satış yani perakende ve tüketim aşamasında oluşmaktadır. Satış ve tüketim aşamasında toplam üretilen gıdanın üçte birlik bölümü israf edilmektedir. Bu ise 1,3 milyar ton gıdaya tekabül etmektedir.
Türkiye açısından incelendiğinde en fazla gıda kaybı ve israfı meyve ile sebzelerde yaşanmaktadır. Bu rakam da ülkemizde üretilen toplam meyve ve sebzelerin yüzde 50'sine denk gelmektedir. Ayrıca günlük olarak 4,9 milyon ekmek israf edildiği gibi hizmet sektöründe işletme başına yılda 4,2 ton gıda, iki bin litre içecek israfı gerçekleşmektedir. Sonuç olarak ülkemizde her yıl 18,8 milyon ton gıda çöpe gitmektedir.
“Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı” İçin El Ele Vermeliyiz
Bu sorunların önüne geçilmesi amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından yüze yakın eylemi kapsayan “Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı” hazırlanmıştı. Sayın Bakanımızın bu konuya ilişkin “İlk amacımız gıdada kayıp ve israfı önlemek. İkinci amacımız, mümkünse gıdayı kurtarmak ve yeniden dağıtmak. Üçüncü amacımız, insani tüketimi eğer mümkün değilse, hayvan yemi olarak kullanmak. Son olarak da atık gıdanın geri dönüşümünü sağlamak.” vurgusunun çok önemli olduğunu düşünüyorum.
Gıda kayıpları ve israfının olumsuz etkilerinin özellikle içerisinde bulunduğumuz pandemi sürecinde çok daha iyi anlaşıldığı kanısındayım. Doğal kaynakların kısıtlı olduğu ve nüfusun hızla artmasının beklendiği önümüzdeki yıllarda, gıda kayıpları ve israfını azaltmanın en öncelikli sorumluluklarımızdan biri olduğu kanaatindeyim. Ülkemizin tüm dinamikleri olarak bu sorumluluğu benimsediğimiz ve Bakanlığımızın belirlediği yol haritası için el ele verdiğimiz taktirde bu konuda önemli mesafe kat ederek birçok ülke için de örnek model olacağımız fikrindeyim.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.